Współpraca to podstawa

Specjalista pielęgnacji stóp, podolog – osoba wykonująca pedikiur medyczny, specjalistyczny itd. itd. Można by wymieniać bez granic. Obecnie w Polsce nie ma ustalonych granic prawnych związanych z zatwierdzeniem zawodu podologa. Pielęgnacją stóp zajmują się w większości kosmetyczki i kosmetolodzy, którzy dokształcają się na wielu kursach, szkoleniach, uczestniczą w konferencjach podologiczych i ze względu na brak procedur mają utrudnione określenie zakresu kompetencji zawodowych.

Jednak wszystkim im chodzi o jeden cel. Tym celem jest pomoc osobom borykającym się z problemami dotyczącymi stóp. Specjalista musi posiadać kompetencje zawodowe. W zakres wykształcenia zawodowego podologa czy też specjalisty wchodzić będzie wiedza teoretyczna, jaką posiadł na podstawowym poziomie nauki w szkole kosmetycznej lub też na studiach – np. kosmetologii. Na całość kompetencji składają się: zdobyta wiedza teoretyczna, jak i umiejętności praktyczne. Działania osoby kompetentnej zawodowo powinny spełniać kryteria w dziedzinie danej specjalizacji. Osoba taka powinna wyróżniać się wiedzą teoretyczną oraz skutecznie realizować swoje zadania, spełniając oczekiwania jakościowe obowiązujące w zakresie pracy podologa.

Bez wiedzy ani rusz

Kwalifikacje, umiejętności, uprawnienia i obowiązki to słowa kluczowe. Synonimy, które pozwalają na określenie kompetencji. Kompetencje to scalenie znaczenia wyżej wymienionych terminów: opanowanie teorii, czyli wiem, co mówię w danej dziedzinie, umiejętności, czyli wiem, co robię i potrafię fachowo podejść do tematu, poszerzam ciągle swoją wiedzę, nie spoczywam na laurach. Specjalista kompetentny to ten, który dba o poziom swojej wiedzy. Posiada uprawnienia do wykonywania pewnych czynności, w przypadku, gdy nie będzie ich posiadał, jego przydatność do zawodu będzie nikła. Brak uprawnień, czyli w Polsce ukończonych dodatkowych kursów oprócz szkoły czy też studiów kosmetycznych, gdzie podologia jak do tej pory jest w liczbie kilku godzin na ostatnim semestrze i to bez praktyki, nie uprawnia do pracy w zawodzie specjalisty podologa. Uprawnienia pozwalają na podejmowanie decyzji w działaniach zawodowych i z racji ich posiadania mamy obowiązki, które musimy spełnić.

Pracując w gabinecie podologicznym mamy do czynienia z pacjentami borykającymi się z problemami na stopach. Przeważnie są to osoby, które trafiają do naszych gabinetów przez przypadek, lecz coraz częściej również te, które trafiają z polecenia. Te z polecenia to pacjenci, którzy rozmawiają na temat problemu ze swoimi znajomymi, lekarzami i bliskimi. O zakresie pracy podologa wie nieliczna część społeczeństwa. Jednak ci, którzy się dowiadują, są ciekawi, jaki jest zakres jego kompetencji zawodowych. Specjalista pielęgnacji stóp, podolog, w zakresie swojej opieki nad pacjentem zajmuje się właściwą diagnostyką, przeprowadza wywiad, wykonuje zabieg pedikiuru klasycznego i specjalistycznego. W tym przypadku podolog musi wykazać się właściwymi kompetencjami, uprawnieniami do wykonywania poszczególnych czynności i szeroko rozumianymi umiejętnościami praktycznymi. Kompetentny specjalista bez wahania zajmie się:
korekcją płytek paznokci wrastających, usuwaniem odcisków i modzeli, pielęgnacją i wspomaganiem leczenia grzybicy stóp i płytek paznokci, opieką nad stopami diabetyka, osoby chorującej na reumatyzm i inne deformacje stóp, otoczy opieką osoby z grupy ryzyka (HIV, WZW), problemem chorych lub uszkodzonych płytek paznokci i wieloma innymi czynnościami związanymi z problemami stóp. Podolog po ukończeniu specjalistycznych kursów wie, w jaki sposób postępować z pacjentem, aby zachęcić go do współpracy i wspólnie rozwiązać problem. Należy pamiętać, że proces pielęgnacji stóp w znacznym stopniu zależy od pacjenta, ponieważ to on sam wykonuje codzienne czynności pielęgnacyjne lub lecznicze, a o ich zbawiennym znaczeniu został poinformowany w trakcie wizyty u specjalisty. Wspólne działania specjalisty i pacjenta gwarantują sukces terapii.

Współpraca się opłaca

Nie należy tu zapominać o współpracy podologa z pracownikami służby medycznej. Musi on współpracować z lekarzami: ortopedą, chirurgiem diabetologiem, angiologiem, dermatologiem, pielęgniarką chirurgii diabetologicznej, technikami ortopedycznymi i innymi specjalistami, którzy mogą wnieść wiele pożytecznego do terapii stóp. Stając do pracy ramię w ramię ze specjalistami medycyny wykonujemy zakres obowiązków podologicznych, nie wkraczając w kompetencje np. lekarza, pielęgniarki czy technika ortopedycznego. Każdy z nas ma swoje miejsce na ziemi i swoją pracę do wykonania. A tej naprawdę nie jest mało. Mając na myśli wchodzenie w kompetencje osób o innych uprawnieniach niż nasze, przedstawię kilka przykładów.

Przypadek I

Do mojej praktyki trafiła pacjentka po nieudanym zabiegu chirurgicznego złożenia stawu skokowego. Pani uległa wypadkowi 35 lat temu, konsekwencją nieudanego zabiegu jest trwałe usztywnienie stawu skokowego i ustawienie go w pozycji końsko-szpotawej. Poprzez takie ustawienie stopy kobieta od 35 lat stąpa tylko na przodostopiu. Permanentne obciążenie w tym miejscu spowodowało powstanie dużego bolesnego modzela i oddzielenie się tkanek – żywa rana. Ból był tak ogromny, że pacjentka chodziła o kuli, a z drugiej strony podtrzymywał ją mąż. Przez tyle lat nikt nie zaproponował kobiecie specjalistycznego obuwia.

Zbierając wywiad dowiedziałam się, że pacjentka chodziła do lekarzy, lecz nikt nie podjął się leczenia problemu, z jakim się zgłaszała. Jeden z wrocławskich ortopedów współpracujący ze mną zalecił jej wizytę u podologa w celu udzielenia pomocy związanej z modzelem. Wiedziałam, że samo usuwanie modzela nie zda się na wiele, jeśli nie odciąży się przodostopia. Skonsultowałam panią z moimi technikami ortopedycznymi, którzy zdecydowali, że wkładka nie pomoże i zalecili wykonanie obuwia ortopedycznego. Technicy wraz z ortopedami przygotowali obuwie, które zostało ukształtowane w taki sposób, aby kobieta stawiała stopę na pięcie i nie dociskała przodostopia. Po miesiącu przez szybę drzwi widziałam, jak z auta do gabinetu na zbieg pedikiuru weszła bez pomocy męża i wspierania się na kuli. Ze łzami w oczach powiedziała, że zapomniała, jak wspaniale jest poruszać się samodzielnie. Patrząc na problem szeroko podjęłam współpracę ze specjalistami: ortopedą, technikami ortopedycznymi oraz pacjentką. Nie starałam się na siłę wysyłać pacjentki na rehabilitację i sama usuwać modzel, ponieważ zdawałam sobie sprawę, że jest mi potrzebna ich pomoc, aby profesjonalnie zająć się problemem. Moim zadaniem było udzielenie informacji na temat możliwości, jakie otwierają przed pacjentką techniki ortopedyczne oraz usunięcie modzela i stała współpraca w opiece nad stopami. Zdobyta wiedza, umiejętności praktyczne i umiejętność pracy w zespole pozwoliły na szczęśliwy przebieg procesu gojenia się rany, a pacjentce dała wiarę w ludzi. Teraz regularnie korzysta z usług podologa i otwarcie mówi o tym, że właściwi ludzie stanęli w końcu na jej drodze życia.

Przypadek II

Jednym z przypadków pracy na granicy kompetencji podologa jest pacjent z raną na stopie. Pacjentka borykająca się już od 2 lat z trudno gojącymi się ranami z powodu cukrzycy. Pani od 10 lat jest pod opieką specjalisty, regularnie co miesiąc przychodzi na zabiegi pedikiuru. Pewnie padnie pytanie, czy wolno nam, specjalistom, wykonywać takie zabiegi? Tak, wolno, ponieważ właśnie jako podolodzy wiemy, w jaki sposób zająć się stopami diabetyka, wykonać sam zabieg, postępować z ranami, opatrzyć je. Pacjentka jest pod stałą opieką poradni stopy cukrzycowej – gdzie wszystkie procesy kontroluje lekarz diabetolog, chirurg angiolog specjalizujący się w prowadzeniu stóp diabetyków – i pielęgniarki chirurgicznej diabetologicznej. Pani pielęgniarka raz w tygodniu oczyszcza ranę w głąb za pomocą skalpela, zmienia specjalistyczne opatrunki i dostosowuje je do etapu terapii. Jest to element terapii należący właśnie do obowiązków pielęgniarki. Podolog nie oczyszcza samodzielnie rany. Zakres pracy przy ranie to opracowanie modzela z zewnątrz.

Posiadanie wiedzy na temat cukrzycy i jej powikłań pozwala na bezpieczne przeprowadzenie zabiegu i wspomaganie procesów leczniczych zespołu stopy cukrzycowej. Podolog w procesie oczyszczania rany może napotkać komplikacje w postaci rany trudno gojącej się z przetokami, stanem ropnym i problemem w gojeniu oraz możliwym ryzykiem pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta. Zespół współpracujący ze sobą, wymieniający informacje, jest w stanie pacjentowi pomóc, a nie zaszkodzić. W przypadku naszej pacjentki współpraca owocuje, rana się zamyka, a pacjentka czuje się doskonale, otoczona opieką fachowców wzajemnie się uzupełniających.

Na podstawie tych przykładów chciałam pokazać, że w wielu przypadkach tylko współpraca wielu specjalistów znających granice swoich kompetencji zawodowych może przynieść zadowalające rezultaty. Pojedynczy specjalista nie jest w stanie w trudnych przypadkach kompleksowo obsłużyć pacjenta bez względu na to, czy jest to chirurg, pielęgniarka, ortopeda, czy podolog. W zespole każdy ze specjalistów posiada wiedzę z określonej dziedziny, lecz tylko współpraca oraz znajomość zakresu kompetencji poszczególnych specjalistów daje wymierne rezultaty w procesie leczenia.

Bezustanne kształcenie się, poznawanie nowych preparatów i technologii oraz zdolność wykorzystywania wiedzy, umiejętności na zajmowanym przez specjalistę stanowisku decydują o osiągnięciach w pracy i sukcesie zawodowym.

Autor:

Bernadetta Chudzikowska-Łaś

Od 2001 roku zajmuje się specjalistyczną pielęgnacją stóp. Wiedzę zdobywała kończąc specjalistyczne kursy podologiczne w Polsce i Niemczech. Wykładowca w szkołach kosmetycznych przedmiotów higiena i podologia. Instruktor firmy 3TO w Polsce. Współwłaściciel szkoły podologii SEK we Wrocławiu. Właściciel Centrum Kosmetologiczno-Medycznego we Wrocławiu.

Artykuł pochodzi z magazynu Beauty Forum – opublikowano za zgodą autorki i wydawnictwa.