W świątecznym konkursie podologicznym organizowanym przez nasz portal – Twoja Podologia, gdzie fundatorem nagród było Centrum Podologiczne® przyznano dwie równorzędne pierwsze nagrody. Poniżej publikujemy pracę Pani Mileny Skalskiej ze Szczecina.
Obecnie pedicure specjalistyczny funkcjonuje na polskim rynku usług jako swoista hybryda z pogranicza medycyny i kosmetologii. Zawód PODOLOG w Polsce, pomimo umieszczenia tego zawodu już oficjalnie w katalogu zawodów funkcjonujących na rynku polskim (z dniem 1 stycznia 2015 r. zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania – Dz.U. z dnia 28 sierpnia 2014 r. poz. 1145 – zawód Podolog nr 323014 – praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii – dopiero „raczkuje”, ale wierzę, iż za sprawą umiejętnego zaistnienia w świadomości społecznej oraz rzeszy dobrze wykształconych i kompetentnych podologów ma szansę na szybkie wypełnienie ogromnej luki pomiędzy zwykłą pielęgnacją kosmetyczną stóp a drastyczną interwencją chirurgiczną.
99 % z nas rodzi się z zupełnie zdrowymi stopami. Stopy niemowląt są jedną z ulubionych i najczęściej całowanych części ich ciała – są idealne: różowe, miękkie i pachnące. Kiedy dziecko zaczyna chodzić, skakać i biegać stają się zaś obiektem troski rodziców okazywanej w postaci obucia ich w dobre, wygodne i zdrowie trzewiki. Ba, w okresie młodości nasze stopy są jedną z najseksowniejszych części ciała – zadbane świadczą o naszej dbałości o estetykę i o naszym zdrowiu. I dopóki nasze stopy są zdrowe chętnie pokazujemy je również w gabinetach kosmetycznych oferujących ich upiększanie poprzez wygładzanie pięt frezarką i malowanie paznokci kolorowymi lakierami. Kiedy nasze stopy podupadają nieco na zdrowiu, a tym samym tracą na swoim wyglądzie chowamy je skrzętnie w zakrytych butach i zapominamy o nich, karząc je w ten sposób za popękany naskórek, modzele czy pożółkłe i pogrubiałe paznokcie. Ale kiedy nasze stopy nie pozwalają nam już o sobie zapomnieć, bo pięty wyglądają jak popękana ziemia w czasie stuletniej suszy, a odciski wbijają nam się za każdym krokiem w stopę, jak tępe gwoździe rozsypane złośliwie na naszej drodze życia- wleczemy swoje stopy do gabinetu chirurga, łkając nad własnym i ich losem (chociaż to tak naprawdę tan sam los).
Jednakże, co cieszy – coraz częściej zdarza się, iż kiedy zaczynamy odczuwać dyskomfort podczas chodzenia, gdy pojawiają się nam na stopach twarde modzele, kłujące odciski czy też twarda skorupa okalająca pięty (czyli pojawiają się tak zwane hiperkeratozy) lub też inne niepokojące zmiany – zanim odwiedzimy chirurga, bardziej lub mniej śmiało szukamy właśnie gabinetu podologicznego. W nim spodziewamy się otrzymać diagnozę, poznać przyczynę powstania problemu, otrzymać pomoc (szybko, fachowo i bezboleśnie) i wskazania jak zapobiegać podobnym problemom w przyszłości.
Hiperkeratozy (łac. hyperkeratosis)
które tworzą się na naszych stopach to nic innego, jak przerost i pogrubienie warstwy rogowej naskórka, a z czasem i warstwy głębszej – ziarnistej wywołane jego nadmiernym rogowaceniem przy jednoczesnym braku jego złuszczania.
To nadmierne rogowacenie naskórka może mieć wiele przyczyn : nieprawidłowa pielęgnacja skóry, niedobór niektórych składników pokarmowych (zwłaszcza tych z witaminą A) lub niedobór lipidów w organizmie, ale także predyspozycje genetyczne i choroby ogólnoustrojowe, głównie te przebiegające z zaburzeniami przemiany materii: cukrzyca, zaburzenia krążenia, nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Najczęściej jednak spowodowane jest ono nasilonym drażnieniem mechanicznym (tarcie i nacisk) związanym z nieodpowiednim doborem obuwia (ach te nasze seksowne „szpileczki”, wąskie czółenka i modne balerinki – niemalże pozbawione podeszwy!), nadmiernym obciążaniem stóp zwiększającą się masą ciała, brakiem odpowiedniej elastyczności skóry na stopach i właśnie deformacjami kostnymi.
Należy wspomnieć także, iż w związku z tym, że stopy są podporą i fundamentem całego naszego ciała, na hiperkeratozy tworzące się na nich mają wpływ nie tylko deformacje kostne samych stóp ale także deformacje kostne całego układu kostnego człowieka (choroby kręgosłupa, bioder, kolan oraz zmiany w stawach skokowych). Trzeba zatem pamiętać, że deformacje kostne powyżej stóp mają pośrednio znaczący, negatywny wpływ na deformacje stóp i odwrotnie – deformacje stóp i idące za tym bolesne hiperkeratrozy powodują, iż chcąc odciążyć bolące nogi wykrzywiamy, a tym samym deformujemy nasz kościec powyżej.
Bezpośrednio zaś na deformacje kości stóp mają wpływ tak zwane wady wrodzone stóp (stopa płaska, wydrążona, końsko-szpotawa, przywiedzione przodostopie) lub wady nabyte (paluch koślawy „hallux valgus”, palec sztywny „hallux rigidus”, palce młotkowate, zapalenie kaletki stawu śródstopno-paliczkowatego piątego, ostrogę piętową czy też płaskostopie).
Ja skupię się na tych deformacjach, które są najczęstszą przyczyną powstawania dokuczliwych hiperkeratoz moich pacjentów w postaci modzeli i odcisków. Do tych deformacji należą właśnie paluch koślawy, palce młotkowate oraz stopa płasko – koślawa.
Paluch koślawy
Główną przyczyną powstania palucha koślawego są czynniki genetyczne (w około 70 % przypadków) oraz noszenie zbyt wąskiego i ciasnego obuwia, zwłaszcza tego na wysokim obcasie. Dochodzi tu do poszerzenia nasady kości i przemieszczenia kątowego palucha w kierunku palca drugiego.
Palce młotkowate
występują najczęściej w palcach od II do IV, a ich przyczyną oprócz genetyki, jest źle dobrane, najczęściej za krótkie obuwie. Jeden, kilka lub wszystkie cztery palce częściowo zginają się w jednym lub dwóch stawach międzypaliczkowych, co jest i nieestetyczne i powoduje ucisk i tarcie palców o górną część krytego obuwia.
Palce młotkowate
Stopa płasko-koślawa
pojawia się często już w okresie dzieciństwa i wówczas powinna być zdiagnozowana i leczona. Pozostawiona sama sobie prowadzi do zsuwania się kości skokowej z kości piętowej.
Wszystkie te deformacje istotnie zmieniają rozkład obciążeń i naprężeń w obrębie stopy, częstokroć wywołują groźne stany zapalne stawów i niechybnie prowadzą do powstawania modzeli i odcisków.
Modzele
to żółtawe, koliste ogniska nadmiernego rogowacenia powstające na podeszwie stóp oraz u nasady palców. Zazwyczaj są one tylko nieestetyczne, ale pozostawione same sobie mogą się rozrastać, coraz bardziej twardnieć i pogrubiać, a w końcu powodować ból a nawet doprowadzić właśnie do stanu zapalnego.
Poniżej przedstawiam najczęstsze miejsca występowania modzeli.
Odciski
to zaś małe zgrubienia zrogowaciałej skóry posiadającej w swoim centralnym miejscu (w odróżnieniu od modzeli) czop rogowy (tzw. rdzeń) mający zazwyczaj kształt stożka, którego ostry wierzchołek skierowany jest w głąb skóry. Rdzeń ów powoduje podrażnienie zakończeń nerwowych i dotkliwy ból przy chodzeniu. Nie leczone odciski, podobne jak modzele mogą doprowadzić do stanu zapalnego. Istniej wiele rodzajów odcisków, ale najczęstszymi z nich są: odciski twarde umiejscowione głównie na podeszwie stóp i ich obrzeżach oraz na zewnętrznych powierzchniach palców i odciski miękkie umiejscowione najczęściej pomiędzy palcami. Odciski dzieli się także na odciski naczyniowe, które silnie krwawią po ich naruszeniu, odciski z naczyniami i nerwami – te już nie tylko krwawią, ale także bardzo bolą oraz odciski włókniste z długim, włóknistym rdzeniem zazwyczaj biegnącym bardziej równolegle niż w głąb skóry.
Poniżej przedstawiam najczęstsze miejsca występowania odcisków twardych i miękkich.
Zadaniem podologa jest po pierwsze zdiagnozowanie przyczyn powstania danej hiperkeratozy(tu wskazanie deformacji, która ma największy wpływ na jej powstanie), usunięcie modzeli i odcisków (zgodnie z oczekiwaniem pacjenta: szybko, fachowo i bezboleśnie) i zaopatrzenie stóp w przynoszące ulgę odciążenia. W razie takiej potrzeby do jego zadań należy także skierowanie pacjenta do odpowiedniego lekarza specjalisty, który może w istotny sposób pomóc zniwelować wadę, będącą przyczyną tworzenia się hiperkeratozy. Ostatnim zadaniem podologa jest poinstruowanie właściciela stóp w jaki sposób dbać o stopy, aby ich skóra pozostawała w możliwie najlepszej kondycji.
Samo zdiagnozowanie przyczyn powstania hiperkeratoz (po krótkim wywiadzie i obejrzeniu stóp) jest dość proste dla podologa z odpowiednim przygotowaniem merytorycznym (studia podologiczne kształcą bowiem w zakresie podstaw anatomii człowieka, biomechaniki stopy, ortopedii, chirurgii, dermatologii, flebologii oraz diabetologii). Modzele po zmiękczeniu specjalnymi preparatami usuwane są zupełnie bezboleśnie za pomocą skalpeli medycznych i wygładzane odpowiednimi frezami. Odciski wydrążane są za pomocą dłut podologicznych, frezów próżniowych i tzw. różyczek. Ich usuniecie zazwyczaj także jest bezbolesne – jednakże w przypadku odcisków silnie unerwionych zabieg bywa nieprzyjemny, a w cięższych przypadkach wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym (istnieje kilka bezpiecznych metod i preparatów, którymi podolog może się posłużyć). Usunięty odcisk zostaje zaopatrzony w opatrunek z odpowiednim preparatem leczniczym, który przyspieszy regenerację skóry i zapobiegnie zainfekowaniu. Do zabezpieczenia ranek stosuje się opatrunki sterylne gwarantujące zabezpieczenie przed jakimkolwiek zakażeniem. Obecnie na rynku medycznym istnieje wiele gotowych opatrunków specjalistycznych lub w miarę umiejętności i stosownej wiedzy można takowe przygotować samodzielnie wykorzystując do tego ogólnie dostępne gazy, waciki, bandaże i plastry.
Kolejnym krokiem pozabiegowym jest zaopatrzenie stopy w odpowiednio dobrane odciążenie, które pozwoli uniknąć przykrego nacisku na miejsce po usuniętej hiperkeratozie. W podologii stosuje się obecnie wiele różnych metod odciążeń: od zabezpieczeń mających na celu odizolowanie danego miejsca na stopie na czas gojenia (specjalistyczne opatrunki sterylne, gazy, bandaże itp.), poprzez czasowe zabezpieczenie go przed uciskiem (pianki, opaski z żelowymi wkładkami, krążki filcowe, pierścienie ochronne, separatory silikonowe lub piankowe itp.), odciążenia mające na celu cofnięcie się lub przynajmniej zatrzymanie deformacji (częściowe lub pełne wkładki ortopedyczne, ortezy indywidualne wykonane ze specjalnych mas silikonowych lub też plastry do kinesiotapingu) aż po zwykłą profilaktykę (separatory silikonowe i piankowe, szyny typu „marcinki”, itp.).
Podolog podpowie także, jeśli zajdzie taka konieczność – do jakiego lekarza powinien udać się pacjent w celu uzyskania specjalistycznego leczenia. Ostatnim zadaniem wykonującego zabieg jest edukacja właściciela stóp w kwestii prawidłowej pielęgnacji stóp mającej na celu łagodzenie obecnych zmian i przeciwdziałaniu im na przyszłość.
BIOMEDICA Milena Skalska
Szczecin
tel. 668 169 328 lub 788 971 143
www.biomedica.szczecin.pl
