Grzybica paznokci

Jest bardzo częstym problemem spotykanym w praktyce podologicznej. Grzybica to choroba zakaźna wywołana przez grzyby, które znalazły w ludzkim organizmie warunki sprzyjające penetracji i rozwojowi. Choroby te są klasyfikowane według różnych kryteriów i przybierają wiele obrazów klinicznych.

Jednym z nich jest grzybica paznokci. Dotyczy zakażenia grzybiczego jednego lub większej ilości paznokci, częściej stóp niż dłoni. W zależności od rodzaju patogenu dominującego (dermatofity, grzyby lub pleśnie) przybiera różne formy.

kandydoza

Oprócz bezpośredniej przyczyny, jaką jest wzmożona kolonizacja, na rozwój choroby ma wpływ wiele czynników sprzyjających infekcji, a najczęściej należą do nich:

  • zaburzenia krążenia tętniczego i żylnego,
  • zaburzenia układu limfatycznego i osłabienie układu immunologicznego,
  • deformacje stóp i palców,
  • cukrzyca,
  • uszkodzenia paznokci,
  • ciepłe i wilgotne środowisko,
  • przesadna higiena np. notoryczne nadużywanie środków przeciwbakteryjnych,
  • kwasica mleczanowa.

Diagnoza
Zadaniem podologa przy podejrzeniu grzybicy paznokci (na podstawie widocznego obrazu i objawów klinicznych) jest podjęcie odpowiednich kroków diagnostycznych i skierowanie pacjenta do lekarza w celu ostatecznej diagnozy oraz podjęcia celowanego leczenia.

Powodzenie terapii leczniczej zależy od trafnej diagnozy, czyli od wykrycia bądź wykluczenia grzybicy. W tym celu przez specjalistę ds. podologii zostanie pobrany materiał do badania mykologicznego w postaci zeskrobin z płytki paznokciowej, a w przypadku podejrzenia grzyba pochodzenia drożdżakowego również wymaz z wałów paznokciowych.

Badanie umożliwi wykrycie oraz identyfikację patogenów, a w trakcie posiewu sprawdzona zostanie ich wrażliwość na dany lek tzw. lekooporność. Dzięki otrzymanym wynikom możliwe staje się podjęcie celowanego leczenia. Jest to uzasadnione działanie, ponieważ przyjmowanie leków na oślep, może być fatalne w skutkach dla innych chorób paznokci, mających podobny obraz kliniczny jak grzybica – np. łuszczyca paznokci, paznokcie drewniane, liszaj płaski.

Terapia lecznicza, a zabiegi podologiczne

Dla podologa o tyle, o ile grzybice skóry stóp są stosunkowo łatwe do opanowania, to zakażenia grzybicze paznokci są trudne do leczenia. Dlatego nieoceniona w efektywnej walce z chorobą staje się w tym przypadku współpraca podologa z lekarzem dermatologiem. Podstawą terapii jest odpowiednio dobrane i zaproponowane przez lekarza leczenie farmakologiczne ogólne i/lub miejscowe.

Głównym zadaniem podologa we wspomaganiu leczenia farmakologicznego, oprócz edukacji pacjenta w zakresie profilaktyki przeciwgrzybiczej, jest systematyczne manualne i mechaniczne opracowywanie paznokci, a jeżeli grzybica paznokci współistnieje z infekcją skóry to również na opracowaniu naskórka.

grzybica paznokci

Na czym polega zabieg?

Zabieg polega na mało bolesnym, bardzo dokładnym usunięciu wszystkich zainfekowanych części paznokcia, zwłaszcza przebarwionych, podłużnych smug, zawierających duże ilości zarodników penetrujących, aż pod płytkę paznokcia. W trakcie pracy używane są sterylne narzędzia i frezy oraz podejmowane są wszystkie środki ostrożności, aby nie rozprzestrzenić infekcji na obszary zdrowe. Należy bowiem unikać wszelkich urazów, które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się zakażenia grzybiczego.

Jeśli zabiegowi towarzyszy zwiększona wrażliwość na ból, mogą zostać zastosowane środki zmiękczające masy paznokcia oraz dozwolone podologom techniki przeciwbólowe.

Niekiedy zwłaszcza ze względów estetycznych wykonywana jest dodatkowo protetyka paznokci przy użyciu podologicznych przeciwgrzybiczych żeli światłoutwardzalnych i specjalnych mas do rekonstrukcji, co tymczasowo zapobiega ponownej kolonizacji przez grzyby i ochrania odsłonięte łożysko. Korekta taka jest możliwa jedynie w przypadku leczenia doustnego, natomiast przy jej ciągłym wykonywaniu wzrasta ryzyko pogorszenia stanu chorobowego, o czym pacjent jest informowany.

Takie systematyczne zabiegi podologiczne zmierzające do ciągłej eliminacji patogenów, ograniczaniu ich ponownej kolonizacji, przy równoczesnym przyjmowaniu leków farmakologicznych i stosowaniu wspomagających preparatów przeciwgrzybiczych, przy jednoczesnym przestrzeganiu zaleceń pielęgnacji domowej przez pacjenta znacznie skraca okres leczenia. Troska podologa i lekarza o szybkie efekty terapii jest bardzo istotna ponieważ długotrwałe leczenie przeciwgrzybicze może skutkować wrastaniem i zmienionymi formami paznokci.

Niestety w praktyce lekarskiej, wciąż rutynowo wykonywane są zabiegi ekstrakcji – zrywania paznokci grzybiczych.

Według nauki podologicznej działanie takie jest nieuzasadnione i oznacza najpoważniejsze uszkodzenie paznokci, mogące ponownie być przyczyną grzybicy. Pociąga też za sobą niepożądane zmiany tj. zaburzenia wzrostu paznokci, zmiany w wyglądzie paznokcia ze względu na powstałe blizny w łożysku np. pogrubienie i boczne skrzywienie paznokcia. Ponadto zaburzenia gojenia się ran w tym przypadku są bardzo częste.

Anna Mosor
PODO-NOVA Specjalistyczna Pielęgnacja Stóp
www.stopomnaratunek.pl

pain en rodilla