Wykorzystanie wkładek w przebiegu leczenia hiperkeratoz

3774

W walce z hiperkeratozą skóry stóp niezwykle ważna jest kompleksowość postępowania. Oprócz niezbędnej opieki podologicznej i codziennej odpowiedniej higieny, konieczne jest uderzenie w istotę problemu, a mianowicie zdiagnozowanie zaburzenia biomechanicznego leżącego u podstaw hiperreaktywności skóry stopy na naciski zewnętrzne. Literatura światowa bogata jest obecnie w doniesienia o skuteczności różnego rodzaju odciążeń. Producenci prześcigają się w wymyślaniu nowych materiałów i kształtów tych pomocy, dopasowanych do kondycji skóry i miejsca przeznaczenia. Choć niewątpliwie mają one znaczący wpływ na zmniejszenie rogowacenia naskórka, to jest to tylko rozwiązanie tymczasowe.

Badanie stóp

badanie stóp - gabinet podologicznyPodstawą jest przede wszystkim określenie źródła problemu, czyli zaburzenia biomechanicznego, powodującego zwiększenie działania sił na skórę stopy. Wykorzystuje się w tym celu:

  • badanie kinematyczne obejmujące oglądanie,
  • testy kliniczne,
  • badanie na podoskopie
  • badania komputerowe np. na platformie pedobarograficznej.

Oglądanie zaczyna się od momentu wejścia pacjenta do gabinetu. Oceniamy sposób poruszania się oraz stawiania stóp przez pacjenta. Warto również ocenić obuwie, jego deformacje, w których miejscach ściera się podeszwa. Następnie poddajemy ocenie widoczne deformacje stopy, zgrubienia naskórka oraz to, w jaki sposób przebiega oś kończyny dolnej w staniu i chodzie. Wprawne oko bez trudu jest w stanie ocenić zaburzenia dotyczące nie tylko samego stawu skokowego, kolanowego czy biodrowego, ale również niestabilność stopy w obrębie stawów stępu. Do oglądania można zaliczyć również badanie na podoskopie, kiedy to oceniamy wzór obciążenia stopy i procent powierzchni podparcia, a także rotacje odcinkowe kończyny i zaburzenia jej osiowania.

wkładki indywidualne do obuwiaBardziej zaawansowanym badaniem pozwalającym zweryfikować źródło problemu pacjenta jest badanie pedobarograficzne. Szczególnie przydatne jest wykonanie badania w chodzie, gdyż pozwala ono na przeanalizowanie zmiany wzoru obciążenia w zależności od fazy przetoczenia stopy oraz przeniesienia punktu ośrodka ciężkości indywidualnie dla obu stóp. Przydatne są również dane opisujące zarejestrowane największe punktowe naciski podczas całego obciążenia oraz miejsca poddawane naciskom przez najdłuższy okres czasu.

Całości badania dopełniają testy kliniczne i bezpośrednie prowokacje bólowe pozwalające na zróżnicowanie jednostki chorobowej pacjenta. Dolegliwości bólowe w obrębie stopy będą skłaniać pacjenta do odciążania danego miejsca, czego efektem jest zaburzenie chodu i zmiana sił oddziałujących na stopę. Dla przykładu pacjent z paluchem sztywnym, czy koślawym będzie uciekał od bólu na krawędź boczną stopy, a pacjenci ze skróconym ścięgnem Achillesa chętniej będą chodzić na palcach, obciążając głowy kości śródstopia.

Wkładki

Po określeniu źródła problemu i wynikających z niego kompensacji, z powodzeniem można wykonać skuteczne, przywracające naturalną biomechanikę wkładki.

Sama wkładka powinna spełniać dwa zadania:

  • odciążać stopę
  • korygować chód

wkładki - gabinet podologicznyOdciążenie można bardzo skutecznie uzyskać za pomocą wkładek termoplastycznych, które dzięki idealnemu dopasowaniu powierzchni wkładki do stopy, równomiernie rozkładają naciski stopy na podłoże. Ważny jest również dobór odpowiedniej miękkości wkładki. W przypadku osób o zmniejszonej poduszce tłuszczowej na podeszwie stopy, osób ze stopą cukrzycową lub aktywnymi stanami zapalnymi najlepiej sprawdzą się wkładki z dodatkową warstwą amortyzującą. U osób o dużej wadze i doznających dużych przeciążeń (np. sportowcy, pracownicy fizyczni), lepiej sprawdzą się wkładki twarde o dużej sprężystości, które będą lepiej amortyzować siły osiowe. Niekiedy dobrym rozwiązaniem jest stosowanie materiałów mieszanych, ale każdy przypadek trzeba rozważyć indywidualnie.

Korekcja stopy objętej hiperkeratozą …

wkładki-gabinet podologiczny… będzie ściśle związana z istniejącymi zaburzeniami biomechanicznymi. Dlatego przy stopie pronującej będziemy stosować supinację, i odwrotnie. W wielu przypadkach może się zdarzyć tak, że przodostopie i tyłostopie będą zachowywały się odmiennie i trzeba to uwzględnić projektując wkładkę. W przypadku płaskostopia poprzecznego, palców młotkowatych korektywnych, a także częściowo w przypadku występowania bunionetki czy palucha koślawego w początkowym stadium, niezbędna okaże się dobrze dobrana rozmiarem i wysokością pelota.

Omawiając temat wkładek w leczeniu hiperkeratozy nie sposób jest nie poruszyć tematu obuwia. Siły ścierające i siły nacisku oddziałujące na stopę mogą być spowodowane nie tylko złą biomechaniką chodu, ale – co wydaje się nawet bardziej oczywiste – źle dobranym obuwiem. Aby uchronić się przed przykrymi skutkami noszenia źle dobranego obuwia ważne jest, by buty posiadały odpowiednią tęgość względem stopy (nie były za ciasne) i miały amortyzowaną podeszwę. Wysokie obcasy i zwężające się noski również nie służą stopie, powodując dodatkowe podrażnienie struktur miękkich stopy oraz jej deformacje, które ostatecznie będą skutkowały zwiększeniem grubości naskórka w celach ochronnych.

Jaki powinien być dobry but?

Dobry but powinien mieć odpowiednią długość oraz tęgość, stabilny zapiętek (ale nie sztywny), dobrą amortyzowaną podeszwę (szczególnie w obrębie pięty) i brak wyczuwalnych przeszyć wewnątrz buta. Aby określić długość i tęgość buta najlepiej poprosić kogoś o pomoc w obrysowaniu kształtu obu stóp w pozycji stojącej. U dorosłej osoby do długości dłuższej stopy dodajemy 5-7 mm do butów z zakrytym noskiem, a do butów z otwartym 3-5 mm i z tą pomocą uzyskujemy najwłaściwszą dla nas długość buta. Następnie wycinamy obrys stopy. Z tym obrysem można iść do sklepu i spróbować umieścić go w docelowym bucie. Jeżeli się zmieści i nie zagnie – mamy but idealny. Oczywiście, jeżeli nie ma większych problemów w obrębie stopy, but może być nieco mniejszy w tęgości, szczególnie jeżeli jest zrobiony z miękkich i rozciągliwych materiałów.

Planując użytkowanie wkładki, trzeba pamiętać, że nawet cienka dwumilimetrowa wkładka zmniejsza nam obwód wewnątrz buta aż o 6 mm, czyli o całą jedną tęgość. Dobrze jest więc wybierać buty z wyjmowaną oryginalna wkładką lub o jedną tęgość większe.

gabinet podologiczny


mgr Kaja Nowicka
fizjoterapeuta
indywidualny dobór wkładek ortopedycznych

Poradnia Chorób Stopy
www.poradniastopy.pl

Warszawa, Gdańsk, Katowice

wkładki do obuwiaJest absolwentką Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od początku swojej pracy zawodowej zainteresowana ortopedią i rehabilitacją stopy. Pogłębia swoją wiedzę stale uczestnicząc w konferencjach z zakresu ortopedii, fizjoterapii i biomechaniki ciała ludzkiego. Specjalizuje się w fizjoterapii pooperacyjnej, pourazowej oraz zachowawczej stopy i stawu skokowego oraz zajmuje się specjalistycznym doborem wkładek ortopedycznych.